Xã Bình Minh, huyện Thăng Bình là một xã ngang ven biển, người dân sống chủ yếu bằng nghề đánh bắt hải sản, số phương tiện khai thác trên biển ước tính đến nay khoảng 129 tàu. Nhận thấy, khi các tàu thuyền hoạt động trên biển, các loại rác sinh hoạt đều vứt xuống biển làm ảnh hưởng đến môi trường và đa dạng sinh học biển, nhất là san hô. Chính từ thực trạng trên, Hội LHPN xã Bình Minh đã xây dựng kế hoạch tham mưu Ban Thường vụ Đảng ủy và Hội LHPN huyện Thăng Bình khảo sát, ra mắt mô hình “Thu gom rác thải nhựa từ biển vào bờ, biến rác thành tiền” gây quỹ hỗ trợ cho trẻ em và phụ nữ khó khăn.

Ban Chấp hành Hội LHPN xã gom rác từ các tàu

Với trình tự 4 bước: (1) Ký cam kết thực hiện hoạt động giảm rác thải nhựa; (2) nhận dụng cụ, bao lưới từ Hội để thu gom và lưu trữ rác thải nhựa trên tàu; (3) tuyên truyền hoạt động mô hình tới thuyền viên trên tàu; (4) thực hiện cam kết phân loại rác trên tàu và mang rác về bờ. Tháng 4/2022, mô hình “Thu gom rác thải nhựa từ biển vào bờ, biến rác thành tiền” chính thức ra mắt. Trong quá trình triển khai, Hội LHPN xã đã bám sát các chủ phương tiện, mời các chị là vợ của các thuyền viên của từng tổ thuyền đến để trao đổi hướng dẫn, nắm bắt thông tin, tham gia ý kiến tạo sự đồng thuận, tự nguyện tham gia mô hình. Ban đầu Hội chọn 25 tàu chụp/129 chiếc tàu làm thí điểm; sau khi lấy ý kiến, Hội tiếp tục tổ chức cuộc họp, gặp gỡ 25 thuyền trưởng là tàu chụp để lấy ý kiến của các chủ tàu, đồng thời giới thiệu cách làm, hướng dẫn phân loại rác để các chủ tàu hiểu rõ mục tiêu. Song với đó, Hội vận động các tổ thuyền hỗ trợ lưới cũ và tái sử dụng theo cách đan vá lưới cũ lại thành cái “đẩy” (túi đựng rác) để cấp phát cho 25 tổ thuyền.

Túi đựng rác được gắn vào thân tàu

Sau 6 tháng đi vào hoạt động, các thuyền viên thuộc 25 tàu chụp mực đã dần theo thói quen, sau khi sử dụng, một phần vỏ thức ăn, nước uống dạng bao bì, lon, chai nhựa được thu gom tập trung một chỗ. Đồng thời, trong quá trình đánh bắt thủy sản, các chủ tàu và thuyền viên cũng tiến hành thu gom rác thải nhựa trôi nổi trên biển và ngư lưới cụ bị hỏng mang về xử lý tại bờ theo đúng quy định. Hội phân công các chị trong Ban Chấp hành, Chi hội Phụ nữ thôn đón đoàn tàu và thực hiện nhiệm vụ thu gom sau những chuyến biển các tàu cập bến.

Qua thời gian triển khai, trung bình mỗi tàu cá mang về bờ khoảng từ 30 - 50 kilogam rác thải sau một chuyến đi biển; trong đó có khoảng 80% là rác có thể tái chế (chai nhựa, lon bia), còn lại 20% là rác khó tái chế (bao muối, bao gói thực phẩm). Tổng kinh phí thu gom bán được đến nay trên 10 triệu đồng, số tiền này Hội hỗ trợ cho các trường hợp trẻ em, phụ nữ khó khăn đột xuất; hỗ trợ 01 trường hợp trẻ em có hoàn cảnh khó khăn và hỗ trợ cho 04 tàu bị sự cố chìm tàu.

Việc thực hiện phân loại rác thải nhựa trên biển mà cụ thể là trên tàu là một việc làm khó, thế nhưng với sự quyết tâm cao nhất, Hội LHPN xã Bình Minh đã triển khai thành công mô hình và nhận được sự đồng tình ủng hộ của cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân. Một ngư dân đã chia sẻ: "Hoạt động này hết sức ý nghĩa, vừa bảo vệ môi trường biển, vừa tạo được nguồn quỹ cho các hoạt động của phong trào phụ nữ tại địa phương. Chúng tôi ủng hộ hoạt động này của Hội LHPN xã và sẽ cố gắng tuyên truyền vận động bà con địa phương tham gia”.

Mới đây, Hội LHPN xã Bình Minh là địa phương được chọn đăng cai và có bài phát biểu chia sẻ cách làm hiệu quả tại hội thảo tham vấn Dự án “Thu gom, xử lý rác thải nhựa đại dương” do Hội LHPN tỉnh Quảng Nam phối hợp Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư và Thương mại INTRACO tổ chức tại Bình Minh. Hy vọng thời gian đến, Hội LHPN xã sẽ đánh giá tính hiệu quả, nhân diện, phát triển thành viên, phấn đấu 129 chủ tàu của địa phương đồng bộ tham gia, áp dụng cách làm này.